Temperatuursontwikkeling in Nederland
=====================================


Hoe veel is Nederland al opgewarmd? Het KNMI stelt een [gehomogeniseerde temperatuurreeks][knmi] voor Nederland beschikbaar, waarbij per maand de gemiddelde temperatuur is bepaald sinds 1906. "Ruw" ziet deze reeks er als volgt uit:

![Temperatuur in Nederland sinds 1906](/attachments/temp_nl.png "Temperatuur in Nederland sinds 1906")

Uiteraard domineert de seizoensschommeling het beeld. De witte lijn geeft de gemiddelde temperatuur in dat jaar weer.

De jaargemiddelde temperatuur kan berekend worden uit het gemiddelde van de maandgemiddelde temperatuur. De jaargemiddelde temperatuur van de afgelopen 115 jaar fluctueert natuurlijk per jaar (alleen al vanwege het vroeg of laat kunnen vallen van de winters), maar een trend afleiden is wel goed mogelijk. Hiervoor gebruiken we de LOESS-methode [^1].

![30-jaars gemiddelde temperatuur in Nederland](/attachments/temp_nl_complete_trend.png "30-jaars gemiddelde temperatuur in Nederland")

De trend is hier heel duidelijk te zien. De jaargemiddelde temperatuur neemt sinds de jaren 80 bijna lineair toe met 0,35 graden per decennium. Op dit moment ligt de trendmatige temperatuur 1,8 graden hoger dan in 1900 (!). Bovendien valt te zien dat de uitschieters naar beneden in de afgelopen 10 jaar veel verder uitschieten dan de afwijkingen naar boven; als we de 10% meest extreme afwijkingen weglaten, dan zou de trendmatige temperatuur dus nóg hoger liggen, maar dat laat ik hier voor de volledigheid achterwege.

Als we alleen de trendlijn bekijken, is het beeld ronduit schokkend te noemen:

![30-jaars gemiddelde temperatuur in Nederland](/attachments/temp_nl_trend.png "30-jaars gemiddelde temperatuur in Nederland")

[^1]: In de LOESS-benadering wordt de verwachte waarde voor een bepaald jaar bepaald door de omliggende waarden gewogen te middelen, waarbij het gewicht van iedere sample afneemt naarmate het jaartal verder van het te schatten jaartal ligt. Deze methode stelt je in staat om op een verantwoorde manier de trend te bepalen, zonder eerst een functie te definiëren waar je de trend op probeert te "fitten" door de parameters van de functie te optimaliseren.

[knmi]: http://projects.knmi.nl/klimatologie/onderzoeksgegevens/CNT/ "Centraal Nederland Temperatuur (KNMI)"


dinsdag  1 maart 2016
Stan Janssen
https://stukjeduurzaamheid.nl/2016/03/temperatuursontwikkeling-in-nederland